1-Franchising Nedir?
Yeni bir iþletme kurmak veya kurulu bir iþletmeyi sürekli deðiþen koþullar altýnda baþarýya eriþtirmek bireysel yatýrýmcýlar açýsýndan çok güçtür. Küçük iþletmelerin bu güçlükleri çözmeleri, özellikle büyük iþletmelerin saðladýðý olanaklardan yararlanarak daha kolay olmaktadýr.
Bir daðýtým ve pazarlama sistemi olan Franchising, iki taraf arasýnda süreklilik gösteren ve ticari iliþkiye dayanan bir anlaþmadýr. Franchising, bir iþletme sistemi çerçevesinde yapýlan satýþ etkinliklerinde denenmiþ, kendini ispat etmiþ bir markanýn desteði ve güvencesi altýnda iþ yapan, birbirinin kopyasý firmalarýn mal ve hizmet daðýlýmýna yönelik olarak belli bir bedel karþýlýðýnda söz konusu marka ve sistemin sahibi olan firma (Franchisor) ile girmiþ olduklarý baðýmsýz bir ticari iliþki türüdür. Franchising bir iþletme sisteminin ürünlerinin ve hizmetlerinin sunulduðu bir ekonomik paylaþým türdür. Franchising sisteminde an az iki kiþi vardýr:
(1) Franhisor (franchise veren) geliþmiþ bir üretim, iþletme ve pazarlama sistemine, ticari isme ve tescilli bir ticari markaya sahip olan herhangi bir iþletme sahibi tacir -
(2) Franchisee (franchise alan) bu olanaktan yararlanan söz konusu sistem dahilinde üretilen veya satýlan mal ve hizmetlerin daðýtýmýný baðýmsýz bir iþletme sahibi tacir sýfatýyla yaparak; bunun karþýlýðýnda bu sistemin kendisini kullandýran sistem sahibi franchisor'a belirlenen bir ücret ödeyen kiþi.
Franchisor, piyasada tanýnmýþ ve yerleþmiþ bir ismin ya da markanýn iþletme hakkýný veren taraftýr. Franchisor; isim, marka, iþletme hakký yanýnda, giriþimciye teknik, idari, mali, pazarlama ve eðitim konularýnda hizmetler sunmaktadýr. Bu hizmetler giriþimcinin baþarý þansýný arttýrýcý etki yapmaktadýr. Franchisee ise iþletmesini baðýmsýz olarak yöneten, isim, iþletme hakký ya da marka ve diðer hizmetleri belirli bir bedel karþýlýðýnda alan taraftýr.
Franchising sisteminde taraflar arasýnda, sözleþme ile tespit edilen uzun dönemli bir iþ iliþkisi bulunmaktadýr. Ýki taraf arasýnda yapýlan görüþmeler sonucunda þartlarý belirlenen sözleþmedeki en önemli konulardan birisi, franchisee tarafýndan yapýlacak ödemelerdir.
Yatýrýmcý bir franchise satýn aldýðýnda, yýllarýn tecrübesi ile birlikte denenmiþ ve baþarýsý kanýtlanmýþ bir metodu da satýn almaktadýr. Franchising anlaþmasý süresince franchisor, franchisee'e tanýtým, reklam, eðitim, malzeme gibi her türlü hizmet ve desteði sunmaktadýr. Ayrýca, franchisor franchise satýn alan iþletmeyi çok yakýndan izlemektedir. çünkü franchisee'nin iyi ismini lekeleyecek bir hareketi ya da kötü; söylentiler, sistemi olumsuz olarak etkileyebilmektedir.
2-Franchising sisteminin avantajlarý nelerdir?
Franchising sisteminin çok önemli avantajlarý bulunmaktadýr:
-Piyasada tanýnmýþ ve yerleþmiþ bir firmanýn ismi ile iþe baþlamak, yatýrýmcý için sýfýrdan baþlamaktan daha kolay ve avantajlý olmaktadýr.
-Franchisor, marka, iþletme ve isim hakký yanýnda franchisee'ye, eðitim, reklam,tanýtým, malzeme, promosyon gibi konularda da destek saðlamaktadýr.
-Dünya piyasalarýndaki yoðun rekabet göz önüne alýndýðýnda, bu sistem ile yatýrým yapmak, yatýrýmcýlar için daha kolay ve risksiz olmaktadýr.
- Franchisee tanýnmýþ bir marka, isim ya da iþletme hakkýný alýrken, ek olarak ulusal ve uluslararasý bir standardý da elde etmektedir.
-ülke ekonomisi açýsýndan franchising sisteminin avantajý, sistem sayesinde ülkeye yeni ürün ve hizmetler yanýnda yeni teknolojiler ve iþ organizasyonlarýnýn gelmesidir.
-Yatýrýmcý franchýsor'un þöhretinden yararlanmakta, böylece avantaj elde etmektedir. |
